Wpływ gier online na zdrowie człowieka

W dzisiejszym społeczeństwie temat hazardu nabiera szczególnego znaczenia. Wraz z rozwojem spinanga.com.pl, gier online i zakładów bukmacherskich coraz więcej osób ulega wpływowi hazardu. Jednocześnie rośnie liczba przypadków uzależnienia od hazardu, które stanowi zagrożenie nie tylko dla zdrowia psychicznego, ale i fizycznego. Problem hazardu dotyczy różnych grup wiekowych i warstw społecznych, dlatego wymaga uwagi nie tylko ze strony specjalistów, ale i szerokiej opinii publicznej.

Czym jest hazard: pojęcie i natura

Słowo „hazard” pochodzi z języka francuskiego — hasard, które z kolei wywodzi się od arabskiego al-zahr, oznaczającego „kostkę do gry”. W średniowieczu termin ten był używany do określenia przypadkowych gier związanych z ryzykiem. Z czasem pojęcie to nabrało szerszego znaczenia i zaczęło oznaczać nie tylko udział w grze, ale także stan emocjonalnego podniecenia związanego z oczekiwaniem na wygraną lub osiągnięcie wyniku.

Azart pojawia się jako reakcja układu nerwowego na sytuację ryzyka i niepewności. W trakcie gry lub rywalizacji w organizmie człowieka aktywizują się neuroprzekaźniki — przede wszystkim adrenalina i dopamina.

• Adrenalina odpowiada za reakcję „walcz lub uciekaj” — podnosi tętno, ciśnienie, napięcie mięśni, wywołuje pobudzenie.
• Dopamina jest tak zwanym hormonem „nagrody”, który wywołuje uczucie satysfakcji. Jest wydzielana w odpowiedzi na sukces lub oczekiwanie wygranej, co wzmacnia chęć ponownej gry.

Taki mechanizm biochemiczny kształtuje cykliczne zachowanie: człowiek chce powtórzyć przyjemne doświadczenie, co może prowadzić do uzależnienia.

Azart może przejawiać się w różnych sferach życia. Najbardziej rozpowszechnionymi jego formami są:

• Azart hazardowy — związany z udziałem w grach hazardowych, loteriach, kasynach, zakładach itp. Jest to najbardziej ryzykowny rodzaj azartu, który często prowadzi do uzależnienia.
• Hazard sportowy — charakterystyczny dla sportowców i kibiców. Pojawia się podczas zawodów i wiąże się z dążeniem do zwycięstwa, pobicia rekordu lub wsparcia ulubionej drużyny.
• Emocjonalny hazard — to ogólna skłonność do przeżywania silnych emocji w różnych sytuacjach życiowych: w pracy, twórczości, miłości, ryzykownych decyzjach. Taki hazard może być źródłem inspiracji lub, przeciwnie, czynnikiem stresującym.

Pozytywne strony hazardu

Chociaż słowo „hazard” często kojarzy się z nadmiernym entuzjazmem i uzależnieniem, ważne jest, aby zrozumieć, że w kontrolowanej formie może mieć pozytywny wpływ na psychikę, działalność umysłową, a nawet życie społeczne człowieka. W wielu przypadkach hazard działa jako siła napędowa, motywująca do samorozwoju, aktywności i osiągnięć.

Ryzyko związane z rywalizacją lub wyzwaniami intelektualnymi może skutecznie trenować mózg. W warunkach ryzyka człowiek:

• szybko analizuje informacje i reaguje na zmiany sytuacji;
• uczy się przewidywać konsekwencje swoich decyzji;
• rozwija logiczne, krytyczne i strategiczne myślenie;
• uczy się pracować z dużą ilością danych w ograniczonym czasie.

Umiejętności te są niezwykle cenne w dzisiejszym świecie, gdzie szybkość podejmowania decyzji i zdolność adaptacji decydują o skuteczności w wielu dziedzinach — od pracy po edukację.

Adrenalina może działać jako silny wewnętrzny bodziec do działania. Daje człowiekowi energię i determinację. W takich warunkach:

• wzrasta motywacja do osiągania celów;
• zwiększa się koncentracja uwagi na konkretnym zadaniu;
• poprawia się wydajność w pracy, sporcie, nauce.

Człowiek w stanie ryzyka dąży do tego, aby być lepszym od siebie samego, prześcignąć innych lub odkryć swój potencjał. Pomaga to kształtować siłę woli, wytrzymałość i wytrwałość. W umiarkowanych ilościach hazard pomaga „wyjść ze strefy komfortu”, co jest niezbędne dla rozwoju osobistego.

W umiarkowanych dawkach hazard może stać się źródłem pozytywnych emocji:

• radość ze zwycięstwa po wysiłku;
• zachwyt procesem — szczególnie w sytuacjach twórczych lub rywalizacyjnych;
• adrenalinowa przyjemność, która dodaje energii.

Taki emocjonalny wzrost:

• zmniejsza poziom apatii i niepokoju;
• może stać się skutecznym środkiem przeciwdepresyjnym w okresach stresu;
• stymuluje wydzielanie endorfin i dopaminy, które wywołują uczucie szczęścia.

Ponadto emocje w sytuacjach zbiorowych — w sporcie, grach zespołowych, konkursach — sprzyjają rozwojowi więzi społecznych. Ludzie łączą się, aby osiągnąć wspólny cel, uczą się ufać sobie nawzajem, rozwijają umiejętności komunikacyjne, a także kształtują poczucie wsparcia i przynależności do grupy.

Negatywny wpływ hazardu na zdrowie psychiczne

W zdrowych granicach hazard może być źródłem motywacji, ale wystarczy stracić kontrolę — i zamienia się on w pułapkę psychologiczną, która stopniowo niszczy człowieka od środka. Wrażliwi stają się nie tylko gracze kasyn online lub bukmacherów, ale także ci, którzy nadmiernie angażują się nawet w gry społecznościowe, w których występuje element rywalizacji i ryzyka.

Ludomania to nie tylko pasja do gry, ale poważna choroba psychiczna. Jest ona związana z tym, że podczas gry w mózgu człowieka wydziela się duża ilość dopaminy – „hormonu przyjemności”. Z czasem mózg zaczyna wymagać coraz większej stymulacji, a gracz – ryzykować częściej i większymi kwotami. Konsekwencje:

• Powstaje błędne koło, gracz czerpie przyjemność wyłącznie z gry, tracąc zainteresowanie innymi zajęciami.
• Problemy finansowe zmuszają człowieka do oszustw, pożyczek, sprzedaży majątku, a czasem nawet do popełnienia przestępstw.
• Uzależnienie narasta niepostrzeżenie, często jest zaprzeczane przez samą osobę, co utrudnia podjęcie interwencji w odpowiednim czasie.

Leczenie ludomani zazwyczaj wymaga kompleksowej terapii — metod poznawczo-behawioralnych, wsparcia rodziny, a czasem nawet interwencji farmakologicznej (szczególnie w przypadku współistniejącej depresji lub lęku).

Kiedy gra przestaje być rozrywką i staje się obowiązkiem lub obsesyjną potrzebą, psychika zaczyna się niszczyć. Osoba odczuwa:

• chroniczny stres — z powodu ciągłego napięcia, ryzyka utraty pieniędzy, porażki;
• depresję — jako reakcję na przegraną, rozczarowanie sobą, utratę sensu;
• agresję — może być skierowana na bliskich, otoczenie, a nawet na siebie (samookaleczanie, myśli samobójcze).

Te stany emocjonalne nie tylko obniżają jakość życia, ale mogą również powodować zaburzenia psychosomatyczne, na przykład: drżenie rąk, ataki paniki, zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Jednym z kluczowych objawów degradacji psychicznej w przypadku uzależnienia jest izolacja społeczna. Gracz:

• unika przyjaciół i rodziny, aby nie tłumaczyć swojego hobby;
• zaczyna kłamać, wykręcać się, ukrywać wydatki;
• zastępuje rzeczywiste kontakty kontaktami wirtualnymi z grą lub społecznościami graczy.

Prowadzi to do:

• rozpadu rodzin,
• utraty pracy,
• wyobcowania dzieci i bliskich.

Izolacja sprzyja nasileniu problemów psychicznych: im mniej wsparcia odczuwa dana osoba, tym trudniej jej przyznać się do problemu i zwrócić się o pomoc.

W ten sposób niekontrolowana żądza hazardu to nie tylko ryzyko dla portfela, ale przede wszystkim zagrożenie dla zdrowia psychicznego. Może zmienić człowieka nie do poznania, zniszczyć jego wewnętrzną równowagę i pozbawić sensu życia. Dlatego ważne jest nie tylko zwalczanie skutków, ale także świadomość ryzyka, rozwijanie inteligencji emocjonalnej i utrzymywanie zdrowego poziomu emocji.