Żółtaczka to objaw wielu chorób wątroby. Może być zakaźna, ale tylko wtedy, gdy jej przyczyną jest wirusowe zapalenie wątroby. Najczęściej występują trzy główne typy zakaźnej żółtaczki: A, B i C. Każdy typ rozprzestrzenia się w inny sposób. Typ A przenosi się przez jedzenie i wodę. Jest najbardziej zaraźliwy. Typy B i C rozprzestrzeniają się głównie przez krew. Inne rodzaje żółtaczki, na przykład te wywołane alkoholem czy lekami, nie są zakaźne.
Najważniejsze informacje:- Żółtaczka jest zakaźna tylko w przypadku wirusowego zapalenia wątroby
- Typ A to "choroba brudnych rąk" - przenosi się przez skażone jedzenie i wodę
- Typy B i C przenoszą się przez kontakt z krwią zakażonej osoby
- Żółtaczka wywołana alkoholem, lekami lub problemami mechanicznymi nie zaraża
- Podstawowa higiena znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia typem A
- Najwyższe ryzyko zakażenia typem A występuje w krajach o niskim standardzie sanitarnym
Czym jest żółtaczka i dlaczego może być groźna
Żółtaczka to charakterystyczne zażółcenie skóry i białkówek oczu. Jest to objaw, który może wskazywać na poważne problemy z wątrobą. Zmiany w kolorze skóry pojawiają się, gdy organizm nie może prawidłowo metabolizować bilirubiny.
Bilirubina to substancja powstająca podczas rozpadu czerwonych krwinek. Gdy wątroba nie funkcjonuje prawidłowo, bilirubina gromadzi się w organizmie. Jej nadmiar prowadzi do charakterystycznego żółtego zabarwienia.
Przyczyną żółtaczki mogą być choroby zakaźne, zwłaszcza wirusowe zapalenie wątroby. Może też wystąpić w wyniku uszkodzenia wątroby przez alkohol, leki czy zaburzenia odpływu żółci.
Które typy żółtaczki są zakaźne
Czy żółtaczka jest zakaźna zależy od jej przyczyny. Zakaźne są tylko typy wywołane przez wirusy. Najczęściej spotykane to WZW typu A, B i C.
| Żółtaczka zakaźna | Żółtaczka niezakaźna |
|---|---|
| WZW typu A (pokarmowa) | Polekowa |
| WZW typu B | Alkoholowa |
| WZW typu C | Mechaniczna |
Kluczowa różnica między typami żółtaczki leży w mechanizmie ich powstawania. Żółtaczka zakaźna wymaga specjalnego postępowania profilaktycznego.
Żółtaczka typu A - najbardziej zaraźliwa
Żółtaczka typu A jest zakaźna i przenosi się drogą pokarmową. Wirus HAV znajduje się w kale osoby chorej. Można się nim zarazić przez brudne ręce lub skażone produkty.
Drogi przenoszenia żółtaczki typu A są związane z niskim standardem higieny. Zakażenie następuje przez spożycie skażonej wody lub żywności. Wirus może przetrwać w środowisku przez wiele miesięcy.
- Spożywanie nieumytych owoców i warzyw
- Picie nieprzegotowanej wody z niepewnych źródeł
- Korzystanie ze wspólnych naczyń z osobą chorą
- Brak mycia rąk po wyjściu z toalety
- Kontakt z osobą chorą w warunkach domowych
Żółtaczka typu B i C - jak się przenosi
Jak można zarazić się żółtaczką typu B i C? Główną drogą jest kontakt z krwią osoby zakażonej. Możliwe jest też zakażenie podczas kontaktów seksualnych.
Wirusy HBV i HCV są mniej zakaźne niż HAV. Jednak ich obecność w organizmie może prowadzić do przewlekłego zapalenia wątroby.
Do grup wysokiego ryzyka należą pracownicy służby zdrowia i osoby często poddawane zabiegom medycznym. Zwiększone ryzyko dotyczy też osób przyjmujących narkotyki dożylnie. Czy można zarazić się żółtaczką od chorego? Tak, ale tylko w przypadku kontaktu z krwią.
Czytaj więcej: Zapalenie płuc jest zakaźne: poznaj drogi przenoszenia i grupy ryzyka
Niezakaźne rodzaje żółtaczki
Żółtaczka może być wywołana przez uszkodzenie wątroby spowodowane alkoholem. Nadmierne spożycie alkoholu prowadzi do stłuszczenia i zapalenia wątroby. Może też powodować marskość tego narządu.
Niektóre leki mogą uszkadzać wątrobę i powodować żółtaczkę. Szczególnie niebezpieczne jest łączenie leków z alkoholem. Żółtaczka może też powstać w wyniku blokady dróg żółciowych.
Diagnostyka żółtaczki wymaga wykonania badań krwi i obrazowych. Lekarz zleca też testy na obecność wirusów zapalenia wątroby.
Jak uchronić się przed zarażeniem żółtaczką
Najskuteczniejszą ochroną przed WZW typu A jest szczepienie. Równie ważna jest higiena osobista.
Przeciw WZW typu B też istnieją skuteczne szczepionki. Są one obowiązkowe dla noworodków.
W przypadku typu C nie ma szczepionki. Kluczowa jest ostrożność podczas zabiegów medycznych i kosmetycznych.
- Dokładne mycie rąk przed jedzeniem i po toalecie
- Szczepienia ochronne przeciw WZW A i B
- Unikanie kontaktu z krwią innych osób
- Używanie sterylnych narzędzi podczas zabiegów
- Mycie owoców i warzyw przed spożyciem
- Picie wody z pewnych źródeł
Leczenie żółtaczki zakaźnej
W przypadku WZW typu A leczenie jest głównie objawowe. Organizm sam zwalcza wirusa. Ważny jest odpoczynek i odpowiednia dieta.
WZW typu B i C wymaga specjalistycznego leczenia przeciwwirusowego. Terapia jest prowadzona pod ścisłą kontrolą lekarza. Konieczne jest regularne wykonywanie badań kontrolnych.
Leczenie żółtaczki zakaźnej trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Czas terapii zależy od typu wirusa i stanu pacjenta.
Rokowania w żółtaczce typu A są bardzo dobre. W przypadku WZW typu B i C istnieje ryzyko przewlekłego zapalenia wątroby.
Chrońmy się przed żółtaczką - kluczowe zasady zdrowia wątroby
Żółtaczka może być zakaźna, ale tylko gdy jej przyczyną jest wirus zapalenia wątroby. Najgroźniejsze są typy A, B i C, z których każdy przenosi się w inny sposób. Typ A rozprzestrzenia się przez żywność i wodę, podczas gdy B i C głównie przez krew.
Podstawą ochrony przed zakażeniem jest przestrzeganie zasad higieny i profilaktyka. Szczepienia ochronne skutecznie chronią przed typami A i B. W przypadku typu C kluczowe jest unikanie ryzykownych zachowań i kontaktu z krwią innych osób.
Pamiętaj, że nie każda żółtaczka jest zakaźna. Żółtaczka wywołana alkoholem, lekami czy problemami z drogami żółciowymi nie przenosi się na inne osoby. Niezależnie od przyczyny, szybka diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla powrotu do zdrowia.
Tagi
Udostępnij artykuł
