Lekarz rodzinny, znany również jako lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej), posiada szerokie uprawnienia do zlecania badań diagnostycznych. Może kierować pacjentów na różnorodne badania laboratoryjne, obrazowe i specjalistyczne. To właśnie on jest pierwszym punktem kontaktu w systemie opieki zdrowotnej.
Zlecane badania służą zarówno diagnostyce, jak i profilaktyce zdrowotnej. Obejmują one podstawowe badania krwi, moczu czy obrazowanie USG. Lekarz rodzinny może również skierować na bardziej zaawansowane badania, takie jak tomografia komputerowa czy kolonoskopia.
Kluczowe informacje:- Lekarz POZ może zlecić kompleksowe badania laboratoryjne krwi i moczu
- Ma uprawnienia do kierowania na badania obrazowe (USG, RTG, tomografia)
- Może wystawiać skierowania na badania endoskopowe i kardiologiczne
- Kieruje na badania profilaktyczne, w tym mammografię i kolonoskopię
- Skierowania wystawiane są wyłącznie na podstawie wskazań medycznych
- Badania służą zarówno diagnostyce jak i profilaktyce chorób
Badania diagnostyczne w ramach POZ - zasady zlecania
Lekarz rodzinny może zlecić szeroki zakres badań diagnostycznych w ramach NFZ. Skierowanie otrzymasz po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego i badaniu fizykalnym. Wszystkie badania zlecane przez lekarza POZ są bezpłatne w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Proces diagnostyczny rozpoczyna się od podstawowych badań, które następnie mogą zostać rozszerzone o bardziej specjalistyczne.
Każde zlecenie badań wymaga uzasadnienia medycznego i jest częścią procesu diagnostycznego. Lista badań u lekarza rodzinnego obejmuje zarówno proste testy laboratoryjne, jak i zaawansowane badania obrazowe. Skierowanie otrzymasz podczas wizyty stacjonarnej lub teleporady. Badania wykonasz w dowolnej placówce współpracującej z NFZ.
Badania laboratoryjne krwi
Bezpłatne badania u lekarza rodzinnego obejmują szeroką gamę testów krwi. Są one podstawowym narzędziem diagnostycznym. To właśnie od nich najczęściej rozpoczyna się proces diagnostyczny.
| Badania morfologiczne | Badania biochemiczne | Badania immunologiczne |
| Morfologia krwi OB Płytki krwi |
Glukoza Cholesterol Kreatynina Transaminazy |
TSH CRP RF |
Diagnostyka moczu i kału
Rodzaje badań w POZ obejmują również analizę moczu i kału. Są to podstawowe badania pozwalające ocenić funkcjonowanie nerek, układu moczowego oraz przewodu pokarmowego. Badania te są szczególnie istotne w diagnostyce infekcji oraz chorób metabolicznych.
- Badanie ogólne moczu
- Posiew moczu
- Badanie kału na krew utajoną
- Posiew kału
- Badanie kału w kierunku pasożytów
Badania obrazowe dostępne u lekarza rodzinnego
Lekarz rodzinny ma możliwość zlecenia podstawowych badań obrazowych. USG jamy brzusznej, nerek i tarczycy to najczęściej wykonywane badania. RTG klatki piersiowej pomoże w diagnostyce płuc i serca.
W ramach badań diagnostycznych NFZ, dostępne są również USG doppler naczyń krwionośnych oraz USG stawów. To kluczowe badania w diagnostyce chorób naczyniowych i problemów ortopedycznych. Skierowanie otrzymasz po badaniu fizykalnym.
Badanie RTG może obejmować również kręgosłup i kończyny. Lekarz POZ zleca je w przypadku urazów, przewlekłego bólu czy podejrzenia zmian zwyrodnieniowych. Wynik badania jest dostępny zazwyczaj tego samego dnia.
Specjalistyczne badania diagnostyczne
Jakie badania może zlecić lekarz rodzinny w zakresie specjalistycznym? EKG spoczynkowe wykonasz od ręki w gabinecie POZ. Holter EKG wymaga wcześniejszej rejestracji. Gastroskopia i kolonoskopia są dostępne po spełnieniu określonych kryteriów medycznych.
W przypadku problemów kardiologicznych możliwe jest również otrzymanie skierowania na próbę wysiłkową. Zlecenie badań lekarz rodzinny wystawia na podstawie objawów i wywiadu medycznego.
Profilaktyczne badania okresowe
Programy profilaktyczne NFZ obejmują mammografię dla kobiet w wieku 50-69 lat oraz kolonoskopię po 55 roku życia. Badania zlecane przez lekarza POZ w ramach profilaktyki są całkowicie bezpłatne. Regularne wykonywanie badań zwiększa szanse na wczesne wykrycie chorób.
Cytologia, badania tarczycy i lipidogram to kolejne przykłady badań profilaktycznych. Lista badań u lekarza rodzinnego w zakresie profilaktyki jest systematycznie poszerzana.
Jak przygotować się do badań diagnostycznych?
Większość badań krwi wykonuje się na czczo, po 8-12 godzinach od ostatniego posiłku. Na badania obrazowe należy przyjść w wygodnym ubraniu. Do badań endoskopowych konieczne jest specjalne przygotowanie według zaleceń lekarza. Przed badaniami nie należy spożywać alkoholu ani palić papierosów. Na wszystkie badania należy zabrać dokument tożsamości.Jak uzyskać skierowanie na badania?
Aby otrzymać skierowanie na badania, umów wizytę w POZ. Badania diagnostyczne NFZ wymagają konsultacji z lekarzem. Podczas wizyty przedstaw swoje dolegliwości i dotychczasową historię choroby.
Lekarz przeprowadzi wywiad i badanie fizykalne. Na tej podstawie zdecyduje o potrzebnych badaniach. Lekarz rodzinny może zlecić badania również podczas teleporady, jeśli uzna to za zasadne.
Skierowanie otrzymasz w formie elektronicznej lub papierowej. E-skierowanie jest dostępne na Twoim Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). Wystarczy podać 4-cyfrowy kod w placówce wykonującej badanie.
Terminy ważności skierowań na badania
Badania zlecane przez lekarza POZ mają różne okresy ważności. Skierowanie na badania laboratoryjne jest ważne 30 dni. Dłuższy termin dotyczy badań obrazowych.
| Rodzaj badania | Termin ważności |
| Badania laboratoryjne | 30 dni |
| USG, RTG | 3 miesiące |
| Tomografia, rezonans | 6 miesięcy |
Gdzie wykonać zlecone badania?
Badania możesz wykonać w dowolnej placówce, która ma podpisaną umowę z NFZ. Lista miejsc jest dostępna na stronie NFZ. Większość przychodni POZ ma własne punkty pobrań i pracownie diagnostyczne.
W przypadku badań specjalistycznych może być konieczne udanie się do szpitala lub większej placówki medycznej. Zawsze sprawdzaj dostępne terminy w kilku miejscach - czas oczekiwania może się znacząco różnić.
Kompleksowy system badań w ramach podstawowej opieki zdrowotnej
Lekarz rodzinny dysponuje szerokim wachlarzem możliwości diagnostycznych. Od podstawowych badań krwi i moczu, przez badania obrazowe, aż po specjalistyczne badania endoskopowe - wszystkie są dostępne bezpłatnie w ramach NFZ. Kluczem do ich uzyskania jest uzasadnienie medyczne i konsultacja z lekarzem.
Proces diagnostyczny jest prosty i uporządkowany. Na bezpłatne badania u lekarza rodzinnego kierowany jesteś po wywiadzie lekarskim. Skierowanie możesz zrealizować w dowolnej placówce współpracującej z NFZ. Pamiętaj o terminach ważności skierowań - różnią się one w zależności od rodzaju badania.
Szczególnie istotna jest profilaktyka zdrowotna. Lista badań u lekarza rodzinnego obejmuje szereg badań przesiewowych i okresowych, które pozwalają wykryć choroby we wczesnym stadium. Regularne wykonywanie zaleconych badań to podstawa dbania o zdrowie.
Tagi
Udostępnij artykuł
